Chuyên Mục Tin Tức
Bạn có biết cân nặng lý tưởng của mình? (phần 1)
"Ở tuổi này cân nặng của tôi nên là bao nhiêu?", đó là câu hỏi mà tôi rất thường nghe từ người thân và bệnh nhân. Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu cho các bạn một số cách thông dụng nhất để giải đáp nó.
Có nhiều yếu tố cần được cân nhắc trong việc xác định cân nặng lý tưởng của bạn: tuổi, tỷ lệ cơ-mỡ, chiều cao, giới tính, mật độ xương.
Các bạn cần nhớ rằng cân nặng lý tưởng của một người có thể khác hoàn toàn với người khác. Nếu bạn so sánh nó với những người trong gia đình hay bạn bè, có khả năng con số đó sẽ là quá cao (nếu quanh bạn là những người béo phì, thừa cân), hay quá thấp (khi vây quanh bạn toàn là người mẫu, chẳng hạn). Việc so sánh với với những người xa lạ chắc chắn cũng không mang lại ích lợi gì.
Nhiều chuyên gia sức khỏe sẽ gợi ý bạn tính chỉ số BMI để đưa ra lời giải cho cân nặng của bạn.
- Vậy chỉ số BMI là gì, và nó liệu có chính xác?
Chỉ số BMI (Body Mass Index, hay chỉ số khối cơ thể) đã được dùng suốt hơn 100 năm trong lâm sàng, nghiên cứu bởi các bác sĩ, nhân viên thể hình, các chuyên gia y tế để xác dịnh đối tượng chăm sóc của mình có thừa cân hay không.
Xuất phát điểm là một phương trình toán học, được phát mình bởi Lambert Adolphe Jacques Quetelet (1796-1874), một nhà thiên văn, toán học, nhà thống kê, xã hội học người Bỉ, phương trình tính chỉ số BMI dùng để ước lượng mức độ thừa cân của một người bằng cách lấy cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m).
BMI = 18.5-24,9: người bình thường.
BMI = 25-29,9: người thừa cân.
BMI > 30: người béo phì.
Dưới đây là bảng tính BMI, bạn chuyển sang tab metric, nhập cân nặng (kg) vào khung trên rồi chiều cao (m và cm) vào khung dưới rồi ấn calculate BMI.
Theo giáo sư Trefethen, giả sử chúng ta thay số lũy thừa chiều cao là 2,5 và điều chỉnh hằng số trong công thức BMI để phù hợp hơn với những người có chiều cao trung bình. Bỗng nhiên, kết quả BMI sẽ tăng 1 điểm cho hàng triệu người có chiều cao trung bình, và giảm 1 điểm cho những người có chiều cao.
Trong xã hội thừa cân ngày nay, những thay đổi trên có thể làm thất vọng những người không có chiều cao nhưng thực tế là chúng sẽ mang ta đến gần sự thật hơn, một lợi ích về lâu dài cho chính sức khỏe của mỗi người.
Tham khảo:
How Much Should I Weigh For My Height & Age?
BMI:Is the body mass index flawed?
Xuất phát điểm là một phương trình toán học, được phát mình bởi Lambert Adolphe Jacques Quetelet (1796-1874), một nhà thiên văn, toán học, nhà thống kê, xã hội học người Bỉ, phương trình tính chỉ số BMI dùng để ước lượng mức độ thừa cân của một người bằng cách lấy cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m).
BMI = cân nặng (kg)/ chiều cao2 (m)
BMI < 18,5: người gầy.BMI = 18.5-24,9: người bình thường.
BMI = 25-29,9: người thừa cân.
BMI > 30: người béo phì.
Dưới đây là bảng tính BMI, bạn chuyển sang tab metric, nhập cân nặng (kg) vào khung trên rồi chiều cao (m và cm) vào khung dưới rồi ấn calculate BMI.
Powered by BMI Calculator
Tuy nhiên, chỉ số này bộc lộ nhiều khuyết điểm, đặc biệt khi đối tượng được đánh giá có nhiều cơ bắp.
Nick Trefethen, giáo sư Toán giải tích tại đại học Oxford nhấn mạnh trong tạp chí Economist rằng công thức tính BMI có rất nhiều lỗ hổng và chỉ nên là gợi ý sơ khởi về cân nặng lý tưởng của một người.
Ông nói: "Nếu số đo cả ba chiều của một người đều được đo lường như nhau trong các giai đoạn tăng trưởng của người đó, thì công thức cân nặng/chiều cao3 sẽ là phù hợp. Hiển nhiên là không phải! Nhưng như vậy thì cân nặng/chiều cao2 cũng không hề thực tế.
Một công thức ước đoán chính xác hơn để áp dụng trong thực tế phức tạp và đa chiều này sẽ là: cân nặng/chiều cao2,5. Thực tế là nếu bạn biểu diễn lên đồ thị trong tương quan giữa chiều cao trung bình và cân nặng thì kết quả gần với chỉ số lũy thừa là 2,5 hơn là 2."
Thực tế thì trong một bài diễn thuyết vào năm 1842, chính giáo sư Quetelet, người phát minh ra công thức BMI, cũng đã thiên về hàm số mũ 2,5 hơn là 2.
Nick Trefethen, giáo sư Toán giải tích tại đại học Oxford nhấn mạnh trong tạp chí Economist rằng công thức tính BMI có rất nhiều lỗ hổng và chỉ nên là gợi ý sơ khởi về cân nặng lý tưởng của một người.
Ông nói: "Nếu số đo cả ba chiều của một người đều được đo lường như nhau trong các giai đoạn tăng trưởng của người đó, thì công thức cân nặng/chiều cao3 sẽ là phù hợp. Hiển nhiên là không phải! Nhưng như vậy thì cân nặng/chiều cao2 cũng không hề thực tế.
Một công thức ước đoán chính xác hơn để áp dụng trong thực tế phức tạp và đa chiều này sẽ là: cân nặng/chiều cao2,5. Thực tế là nếu bạn biểu diễn lên đồ thị trong tương quan giữa chiều cao trung bình và cân nặng thì kết quả gần với chỉ số lũy thừa là 2,5 hơn là 2."
Thực tế thì trong một bài diễn thuyết vào năm 1842, chính giáo sư Quetelet, người phát minh ra công thức BMI, cũng đã thiên về hàm số mũ 2,5 hơn là 2.
Chính giáo sư Quetelet, người phát minh ra công thức BMI cũng nhận thấy những hạn chế của nó.
Giáo sư Trefethen cho biết thêm chỉ số BMI hiện tại dẫn tới nhiều nhầm lẫn và mang lại thông tin sai lệch. Nếu một người có chiều cao trung bình, bình phương chỉ số chiều cao sẽ làm cho kết quả phép chia cân nặng với nó là quá thấp. Rốt cuộc thì những người đó sẽ được xem là ốm hơn so với thực tế, còn những người có chiều cao lại bị xếp vào loại thừa cân, khác với sự thật.
Khi Quetelet giới thiệu công thức BMI, chưa hề có máy tính hay các thiết bị điện tử như ngày nay, cho nên ông chấp nhận áp dụng một hệ thống rất sơ giản. Nhưng giáo sư Trefethen lấy làm khó hiểu khi mà các viện nghiên cứu hiện đại tối tân trên toàn thế giới ngày nay lại tiếp tục sử dụng cái hệ thống đầy khiếm khuyết ấy. Theo ông thì có lẽ "Ai cũng ngại, chẳng ai muốn thay đổi nó cả. Rất nhiều các tổ chức và cá nhân đều đồng thuận về BMI, điều đó tiện cho họ."
Giáo sư Trefethen cho biết thêm chỉ số BMI hiện tại dẫn tới nhiều nhầm lẫn và mang lại thông tin sai lệch. Nếu một người có chiều cao trung bình, bình phương chỉ số chiều cao sẽ làm cho kết quả phép chia cân nặng với nó là quá thấp. Rốt cuộc thì những người đó sẽ được xem là ốm hơn so với thực tế, còn những người có chiều cao lại bị xếp vào loại thừa cân, khác với sự thật.
Khi Quetelet giới thiệu công thức BMI, chưa hề có máy tính hay các thiết bị điện tử như ngày nay, cho nên ông chấp nhận áp dụng một hệ thống rất sơ giản. Nhưng giáo sư Trefethen lấy làm khó hiểu khi mà các viện nghiên cứu hiện đại tối tân trên toàn thế giới ngày nay lại tiếp tục sử dụng cái hệ thống đầy khiếm khuyết ấy. Theo ông thì có lẽ "Ai cũng ngại, chẳng ai muốn thay đổi nó cả. Rất nhiều các tổ chức và cá nhân đều đồng thuận về BMI, điều đó tiện cho họ."
- Một ví dụ cho thấy khiếm khuyết của chỉ số BMI:
Thử tưởng tượng chúng ta mang lên bàn cân 2 người:
+Một kẻ lười biếng, suốt ngày ngồi xem tivi. Anh ta cao ,83m chẳng bao giờ tập thể dục, nặng 92 kg
=> BMI: 27
+Một vận động viên Olympic nội dung điền kinh 100m, cao 1,83m, tập luyện rất rất nhiều, nặng 96 kg.
=>BMI: 28
+Một kẻ lười biếng, suốt ngày ngồi xem tivi. Anh ta cao ,83m chẳng bao giờ tập thể dục, nặng 92 kg
=> BMI: 27
+Một vận động viên Olympic nội dung điền kinh 100m, cao 1,83m, tập luyện rất rất nhiều, nặng 96 kg.
=>BMI: 28
Usain Bolt, nhà vô địch Olympic là thừa cân theo chỉ số BMI
Như vậy, dựa trên chỉ số BMI, bạn sẽ nói rằng vận động viên trên thừa cân hơn hẳn củ khoai tây lười biếng kia. Hẳn nhiên là sai. Như đã nói, BMI, hoàn toàn không tính đến số mỡ và cơ mà cơ thể có (cơ nặng hơn mỡ trong cơ thể) , mà ở trường hợp này , vận động viên có rất nhiều cơ bắp.
- Công thức thay thế cho công thức BMI hiện tại:
BMI =1,3x cân nặng (kg) /chiều cao (m)2,5.
Theo giáo sư Trefethen, giả sử chúng ta thay số lũy thừa chiều cao là 2,5 và điều chỉnh hằng số trong công thức BMI để phù hợp hơn với những người có chiều cao trung bình. Bỗng nhiên, kết quả BMI sẽ tăng 1 điểm cho hàng triệu người có chiều cao trung bình, và giảm 1 điểm cho những người có chiều cao.
Trong xã hội thừa cân ngày nay, những thay đổi trên có thể làm thất vọng những người không có chiều cao nhưng thực tế là chúng sẽ mang ta đến gần sự thật hơn, một lợi ích về lâu dài cho chính sức khỏe của mỗi người.
Tham khảo:
How Much Should I Weigh For My Height & Age?
